Inspiratie & Downloads

'De dood in de ogen kijken, dat is het begin van de oplossing'

‘Jitske Kramer fileert als corporate antropoloog de verdeelde maatschappij. Ze noemt de huidige tijd een overgangsfase die om fundamentele keuzes vraagt’

Ik was altijd iemand van de zekerheden, van de stellige overtuigingen. Deels omdat ik gewoon een Kamsteeg ben en deels omdat ik opgroeide in een kerkgenootschap die op de meest ingewikkelde theologische vraagstukken pasklare antwoorden had. Die tijd van zekerheden ligt nu een aantal jaar achter mij.

De vrolijke charlatan is een leuk archetype. Maar niet als die de discussie gaat bepalen en we in een cultuur van halve waarheden belanden, vindt antropoloog Jitske Kramer.

In 'Tricky Tijden' ontrafelt Jitske Kramer op meeslepende wijze de menselijke patronen van ingrijpende veranderingen. Haar boek geeft duiding en leest als een avonturenverhaal, vol kansen, gevaren en verleidingen in deze onrustige tussenfase van transformaties.

‘Zelf nadenken is belangrijk, maar hoe scheid je zin van onzin?’

We zitten op allerlei terreinen in een overgangsfase, een verwarrende tussenperiode waarin het niet meer is zoals het was, maar ook nog niet hoe het moet of gaat zijn. Antropologen noemen deze tussentijd ‘liminaliteit’, een cruciale fase om tot transformatie te komen, vol kansen, gevaren en verleidingen.

Klimaat. Energie. Armoede. Stikstof. De woningmarkt. De landbouw. Het asielvraagstuk. Stuk voor stuk begrippen waar we het woord crisis achter kunnen plakken. En er zijn er nog veel meer.

Jaren geleden reisde ik door de Kalahariwoestijn in Botswana, het leefgebied van de !Kung, een nomadisch volk. De !Kung zeggen dat je pas volwassen bent als je je verhaal kunt vertellen.

Als samenleving zitten we in een periode van grote transformatie, concludeert antropoloog Jitske Kramer. In haar boek Tricky tijden schrijft ze over wat er nodig is om het vertrouwde los te laten.

Alles wat de economische groei vooruithelpt, is goed. Daarvoor rekken we steeds verder de grenzen op. Jitske Kramer noemt dat trickstertactieken. 'We zijn dat gaan verwarren met leiderschap.' ‘Tricksters spelen met grenzen en rekken ze op. Ze zijn ondeugend, enorm creatief en schudden de boel op’, legt de corporate antropoloog uit aan MT/Sprout.

Wat kan de veranderkunde leren van antropologen? In dit uitgebreide interview met corporate antropoloog Jitske Kramer gaat Guido van de Wiel hier met haar het gesprek over aan. Jitske laat zien dat veranderen in drieën gaat, welke overgangsrituelen je kunt onderscheiden en waarom deze eigenlijk bestaan